Trí tuệ nhân tạo (AI) đưa ra gợi ý giải đề thi môn ngữ văn tuyển sinh lớp 10 TP HCM năm 2025

Đề thi môn văn - tuyển sinh lớp 10 TP HCM năm 2025:

Chatbot AI - Gemini đưa ra lời giải như sau:

PHẦN I: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN THƠ (5,0 điểm)

Văn bản: Trích đoạn bài thơ "Con nằm" của Tế Hanh.

Câu 1 (3,0 điểm)

a. Chỉ ra những động từ diễn tả hành động của con khi nằm trong chiếc nôi êm. (0,5 điểm)

Gợi ý trả lời: Những động từ diễn tả hành động của con khi nằm trong chiếc nôi êm là: nằm, lật, trườn, cười, réo.

b. Em hiểu như thế nào về nội dung hai dòng thơ: “Con nằm giữa cha và mẹ/ Cuộc đời nằm giữa yêu thương”? (0,75 điểm)

Gợi ý trả lời: Hai dòng thơ mang ý nghĩa sâu sắc, vừa tả thực vừa gợi tả những giá trị biểu tượng:

Về nghĩa tả thực: "Con nằm giữa cha và mẹ" miêu tả vị trí cụ thể của đứa trẻ, được bao bọc, che chở trong vòng tay của cha mẹ.

Về ý nghĩa biểu tượng: "Cuộc đời nằm giữa yêu thương" là một sự khái quát hóa đầy chất thơ. Vị trí vật lý của đứa con trở thành biểu tượng cho vị trí của em trong cuộc đời. Em không chỉ nằm giữa cha mẹ về không gian mà còn đang sống trọn vẹn trong tình yêu thương vô bờ bến của gia đình. Đây chính là cội nguồn, là hành trang quý giá nhất cho cuộc đời của mỗi con người.

c. Nhà thơ Chế Lan Viên đã từng nhận xét về thơ Tế Hanh: “Chữ ít mà nghĩa rất nhiều. Không phải nghĩa nữa, đó là hồn, tâm hồn, cái không thể đo bằng đơn vị chữ nghĩa”. (1) Xác định lời dẫn trực tiếp trong trường hợp trên và chuyển lời dẫn ấy thành lời dẫn gián tiếp. (0,75 điểm)

Gợi ý trả lời:

(1) Lời dẫn trực tiếp: “Chữ ít mà nghĩa rất nhiều. Không phải nghĩa nữa, đó là hồn, tâm hồn, cái không thể đo bằng đơn vị chữ nghĩa”.

(2) Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Nhà thơ Chế Lan Viên đã từng nhận xét rằng thơ của Tế Hanh chữ ít mà nghĩa rất nhiều, rằng đó không chỉ là nghĩa mà còn là hồn, là tâm hồn, là những giá trị không thể đo đếm bằng đơn vị chữ nghĩa thông thường.

(2) Từ bài thơ trên, hãy trình bày suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trên hành trình trưởng thành của mỗi người. Trả lời trong khoảng 3 – 5 câu. (1,0 điểm) Ghi chú: Phần này có sự nhầm lẫn trong đề thi được cung cấp (câu c và d). Gợi ý này sẽ trả lời theo yêu cầu của câu d trong ảnh đề thi.

d. Từ bài thơ trên, hãy trình bày suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trên hành trình trưởng thành của mỗi người. Trả lời trong khoảng 3 – 5 câu. (1,0 điểm)

Gợi ý trả lời: Từ bài thơ "Con nằm" của Tế Hanh, ta thấy rõ vai trò vô cùng to lớn của tình yêu thương gia đình trên hành trình trưởng thành của mỗi người. Tình yêu thương là cái nôi êm ái, là điểm tựa vững chắc nuôi dưỡng tâm hồn ta ngay từ những năm tháng đầu đời, giúp ta cảm nhận được sự bình yên và an toàn. Nó không chỉ cho ta một mái nhà để trở về mà còn bồi đắp nhân cách, dạy ta biết yêu thương, sẻ chia và trở thành một người tử tế. Chính tình yêu thương ấy là nguồn sức mạnh vô hình, là hành trang quý giá nhất để ta tự tin bước vào đời và vượt qua mọi sóng gió.

PHẦN II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VÀ VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI (5,0 điểm)

Văn bản: Trích đoạn từ "Bay xuyên những tầng mây" của tác giả Theo Hà Nhãn.

Câu 1 (1,0 điểm)

Hãy phân tích tác dụng của lí lẽ và bằng chứng đối với luận điểm trong đoạn đầu của văn bản trên.

Gợi ý trả lời: Trong đoạn đầu, tác giả đã kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ luận điểm: "Nhận biết và phân biệt bên trong với bề ngoài, bản sắc và màu sắc, sự thật và ngụy tạo là kĩ năng thiết yếu trong một xã hội thông tin cuồn cuộn như ta đang sống".

Lí lẽ: Tác giả lập luận rằng, trong thời đại thông tin hỗn loạn, nếu không có khả năng phân biệt, con người rất dễ bị dẫn dắt bởi những thông tin sai lạc ("khi ngày thơ nóng nảy, ta có thể khiến bản thân trở thành cội tiếp sóng lan truyền đi những tin hiệu sai lạc").

Bằng chứng: Tác giả đưa ra những hình ảnh, hiện tượng thực tế làm bằng chứng: "dòng tin lan truyền trên mạng", "mớ lộ ngụy tạo thông tin do ai đó thêu dệt và dẫn dắt".

Tác dụng: Sự kết hợp này giúp cho lập luận của tác giả trở nên chặt chẽ, thuyết phục. Lí lẽ đưa ra vấn đề một cách khái quát, còn bằng chứng cụ thể hóa vấn đề, giúp người đọc hình dung rõ hơn về sự nguy hiểm của việc thiếu "kĩ năng đọc" và từ đó nhận thức được tầm quan trọng của việc phải rèn luyện năng lực phân biệt thật - giả.

Câu 2 (4,0 điểm)

Văn bản trên đã gợi ra vấn đề: việc “biết đọc” – biết nhận ra những giá trị tốt đẹp (sự thật, tình yêu thương, điều ngay lẽ phải,…) đang bị che lấp – là một biểu hiện của sự trưởng thành. Em hãy viết bài văn nghị luận xã hội bàn về vấn đề trên.

Gợi ý dàn bài và bài viết tham khảo:

DÀN Ý CHI TIẾT

1. Mở bài:

Dẫn dắt từ văn bản của Theo Hà Nhãn để giới thiệu vấn đề nghị luận.

Nêu luận đề: Trong xã hội hiện đại đầy biến động, khả năng "biết đọc" – tức là năng lực nhìn thấu bản chất, nhận ra những giá trị tốt đẹp như sự thật, tình yêu thương, lẽ phải đang bị che lấp bởi thông tin nhiễu loạn – chính là một thước đo quan trọng của sự trưởng thành.

2. Thân bài:

Giải thích:

"Biết đọc" ở đây không chỉ là đọc chữ, mà là khả năng đọc và hiểu sâu vấn đề, phân tích, đánh giá thông tin một cách có phê phán.

"Những giá trị tốt đẹp đang bị che lấp": Là sự thật bị bóp méo, tình yêu thương bị lợi dụng, lẽ phải bị lu mờ trước những điều sai trái, hào nhoáng bên ngoài trong một thế giới phức tạp.

"Biểu hiện của sự trưởng thành": Trưởng thành không chỉ là sự lớn lên về thể chất mà là sự chín chắn trong suy nghĩ, có chính kiến, có khả năng tự định hướng và sống có trách nhiệm. Việc "biết đọc" thể hiện tất cả những phẩm chất đó.

Phân tích, bàn luận:Vì sao "biết đọc" lại là biểu hiện của sự trưởng thành?

Người "biết đọc" có tư duy độc lập, không dễ bị đám đông hay thông tin sai lệch dắt mũi. Họ biết đặt câu hỏi "Tại sao?", "Liệu có đúng không?" trước khi tin và hành động. (Dẫn chứng: các tin giả trên mạng xã hội gây ra hậu quả nghiêm trọng).

Người "biết đọc" có đủ sự sâu sắc và nhạy cảm để nhận ra những giá trị cốt lõi đằng sau vẻ bề ngoài. Họ phân biệt được đâu là tình yêu thương chân thành, đâu là sự lợi dụng; đâu là sự thật, đâu là ngụy tạo. (Dẫn chứng: những câu chuyện về người tốt, việc tốt thầm lặng ít được biết đến so với những scandal ồn ào).

"Biết đọc" giúp con người có bản lĩnh vững vàng, dám đi theo lẽ phải, bảo vệ sự thật và những điều tốt đẹp, ngay cả khi điều đó đi ngược lại số đông. Đây là phẩm chất của một người thực sự trưởng thành và có trách nhiệm.

Thực trạng xã hội hiện nay:

Sự bùng nổ của mạng xã hội và công nghệ khiến thông tin trở nên hỗn loạn, thật giả lẫn lộn.

Nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, có xu hướng tiếp nhận thông tin một cách thụ động, dễ tin, dễ bị kích động.

Các giá trị bề nổi, vật chất đôi khi lấn át những giá trị tinh thần sâu sắc.

Bài học nhận thức và hành động:

Mỗi cá nhân, nhất là các bạn trẻ, cần ý thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện năng lực "biết đọc".

Làm thế nào để "biết đọc"?

Trang bị kiến thức nền tảng vững chắc.

Luôn tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn, có kiểm chứng.

Rèn luyện tư duy phản biện, không vội vàng phán xét.

Sống chậm lại, quan sát và suy ngẫm nhiều hơn để cảm nhận sâu sắc về cuộc sống và con người.

3. Kết bài:

Khẳng định lại vấn đề: "Biết đọc" không chỉ là một kỹ năng mà còn là một hành trình tu dưỡng để đạt tới sự trưởng thành đích thực.

Liên hệ bản thân và kêu gọi: Hãy cùng nhau rèn luyện để trở thành những "người đọc" thông thái, có bản lĩnh, góp phần xây dựng một xã hội lành mạnh, nơi sự thật và những giá trị tốt đẹp luôn được trân trọng.