Phương án thi mới sẽ ảnh hưởng gì đến xét tuyển ĐH?

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2023.

Bộ GD-ĐT đã quyết định phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2025, trong đó có 2 môn thi bắt buộc là toán, ngữ văn và 2 môn thi do thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (ngoại ngữ, lịch sử, vật lý, hoá học, sinh học, địa lý, giáo dục kinh tế và pháp luật, tin học, công nghệ), giảm 2 môn so với kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện tại.

Giảm môn thi, lợi cho thí sinh

So với các kỳ thi tốt nghiệp THPT trước, kỳ thi tốt nghiệp THPT giảm 2 môn (từ 6 xuống 4), điều này đồng nghĩa với việc ghép tổ hợp môn để xét tuyển ĐH cũng giảm. Tuy nhiên, điều đó không ảnh hưởng đến việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển.

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường ĐH Công thương TP HCM, cho rằng kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có 2 môn thi bắt buộc là toán, ngữ văn,  2 môn còn lại do thí sinh tự chọn để phù hợp với định hướng chọn ngành, nghề của các em. Cùng quan điểm, TS Nguyễn Quốc Anh, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ TP HCM, cho rằng việc đơn giản hoá các môn thi không làm giảm quyền lợi của thí sinh mà còn giúp thí sinh giảm áp lực và tập trung hơn cho các môn thế mạnh.  Thông thường mỗi thí sinh sẽ tập trung vào 1-2 tổ hợp trọng tâm nên dù có xét nhiều tổ hơp nhưng hầu như các tổ hợp chính của thí sinh vẫn chiếm ưu thế.  Ngoài ra, khi tham gia xét tuyển ĐH, phần lớn thi sinh đều tham gia xét tuyển theo nhiều phương thức và thường thì thí sinh phần lớn đều trúng tuyển sớm có điều kiện vào các trường trước khi thi tốt nghiệp THPT.

TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Công nghiệp TP HCM cũng cho rằng về phía học sinh, việc thi ít môn sẽ giúp giảm bớt áp lực học tập và từ đó có thời gian tập trung vào các môn mình lựa chọn. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc các em sẽ học lệch. Đặc biệt là môn ngoại ngữ và sẽ làm giảm năng lực ngoại ngữ của người Việt Nam.

Thạc sĩ Cao Quảng Tư, Giám đốc tuyển sinh Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn (SIU), cho rằng vấn đề giảm các tổ hợp, chúng ta cần phân định rất rõ ở từng giai đoạn, khi lựa chọn môn thi và tổ hợp dùng để xét tuyển đại học. Chọn 2 môn trong 9 môn học còn lại, chúng ta có 36 cách lựa chọn khác nhau. Rõ ràng, thí sinh đã có rất nhiều cơ hội lựa chọn phù hợp với mục tiêu nghề nghiệp và sở thích cá nhân để thể hiện năng lực của mình một cách toàn diện hơn. Còn khi sử dụng kết quả thi THPT với 4 môn, thí sinh chỉ có tối đa 4 tổ hợp để xét tuyển, điều này là ít hơn so với 6 môn. Song việc cốt lõi vẫn là định hướng cho các em lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích, từ đó thí sinh sẽ sớm “chốt” được các tổ hợp ưu tiên của mình.

Giảm chỉ tiêu xét điểm thi THPT

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ giảm môn, điều này tác động gì đến xét tuyển vào ĐH?

Theo TS Nguyễn Trung Nhân, việc thi ít môn buộc các trường ĐH sẽ phải điều chỉnh tổ hợp xét tuyển theo hướng giảm tổ hợp xét tuyển ngoài ra không ảnh hưởng nhiều. Hiển nhiên các trường sẽ tăng phần trăm xét tuyển bằng các phương thức khác. Xét tuyển ĐH theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT sẽ giảm tổ hợp xét tuyển, giảm chỉ tiêu bằng phương thức xét kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT. Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, khi kỳ thi chỉ còn 4 môn không ảnh hưởng đến kết quả xét tuyển vào các trường ĐH. Các trường ĐH sẽ có cách khác để xét tuyển vào ĐH, ví dụ như đánh giá năng lực của ĐHQG TP HCM, như xét học bạ THPT và kết hợp với bài thi đánh giá năng lực của trường, .....

Thạc sĩ Cao Quảng Tư cho biết thống kê năm 2023 có khoảng 20 phương thức xét tuyển ĐH. Theo đó, phương thức xét tuyển kết quả kỳ thi THPT và các phương thức kết hợp với kết quả này sẽ ảnh hưởng nhiều hơn, nhất là sự đa dạng của các tổ hợp. Một số tổ hợp trước đây có thể không còn và nhường chỗ cho các môn mới. Đơn cử, một số các tổ hợp với môn thi khoa học xã hội, khoa học tự nhiên được thay bởi tin học, công nghệ, giáo dục kinh tế & pháp luật… Mặc dù có nhiều phương thức xét tuyển mới, nhưng những năm qua các phương thức truyền thống vẫn chiếm ưu thế. Song, tình hình có thể thay đổi với phương án 2025 khi các trường đại học chú trọng xây dựng quy trình tuyển sinh đại học phản ánh đúng năng lực và phẩm chất của học sinh. Cần có sự khác biệt trong việc đánh giá học sinh xuất sắc, thông qua phỏng vấn, bài luận, dự án cá nhân, chứng chỉ quốc tế và hoạt động ngoại khóa. Xu hướng kết hợp các hình thức xét tuyển sẽ là lựa chọn phù hợp, hướng thay đổi tập trung đáp ứng đúng nhu cầu của học sinh trong thời đại mới